Ondokuz Mayıs Üniversitesi Araştırma Görevli Aslı AVCAN’la Aristoteles hakkında kısa bir söyleşi yaptık. Programımızda sorulan sorular şöyle: Aristoteles kendinden önceki filozofların düşüncelerini toplamış, tasnif etmiş, eleştirmiş filozof örneğinin ilk temsilcisi olarak karşımıza çıkıyor. Metodu itibariyle ilk felsefe tarihçisi olan Aristoteles’in benzer çalışmayı bilimlerin sınıflaması için de yaptığını görüyoruz. Örneğin biyoloji […]
Aristoteles’in sanat felsefesini çalışmalarını Poetika adlı eserinde ortaya koymuş olup kitabın elimize ulaşmış şeklinde kimi eksikler bulunmaktadır. Sanat felsefesinde Platon’dan önemli ölçüde etkilenmekle birlikte kendi felsefesi sitemi uygun düşecek bir şekilde çeşitli farklılıklar bulunmaktadır. Bu yüzden önce Platon’un sanat anlayışını hatırlayalım. PLATON’UN SANAT ANLAYIŞI Platon zanaatlar, sanatlar ve siyaseti aynı başlık, […]
Aristoteles’in konu hakkındaki eserleri: Nikomakhos’a Etik, Politika, Atinalıların Devleti SİYASETİN AMACI Politika ile etik insan için mümkün olan iyiyi gerçekleştirmek amacını taşırlar. Politikanın konusu toplum ve devlet olduğu ve bunlar bireyden daha büyük, onu içine alan şeyler oldukları için onlara ilişkin iyinin gerçekleştirilmesi daha önemli ve değerlidir. “Her devlet bir […]
AHLAK FELSEFESİNE NEDİR? Aristoteles’in ahlak felsefesine başlamadan önce ahlak felsefesi (etik) hakkında kısa bir girizgah yapalım. Etik, felsefenin ahlaki değerlerle ilgili olan alt dalına karşılık gelir. Antik Yunanca “ethos” (karakter, adet olan hayat tarzı) sözcüğünden türemiştir. Ahlak, bir topluluk içinde yaşayan insanların davranışlarını ve birbirleriyle olan ilişkilerini düzenlemek amacıyla oluşturulmuş […]
Aristoteles ruh hakkında düşüncelerini Ruh Hakkında (Peri Psykhe, De Anima) adını taşıyan üç kitaptan oluşan bir eserde ifade edecektir. RUH NEDİR? Kendisinden önceki filozoflar ruhun ayır edici ana karakteri olarak iki şeyi, hareket ve duyumdan yola çıkarak ruh hakkında maddi şey (Demokritos) veya maddi şeylerin belirli oranlarda uyumu (Empedokles) olarak […]
Platon ve Aristoteles’in tanrı öğretileri ilkçağ ve orta çağ Hristiyan (Agistinus, Thomas) ve İslam (Farabi) felsefelerinde etkili olmuşlardır. Aristoteles, tanrı hakkındaki öğretisini herhangi özel bir eserden ortaya koymamıştır. Fizik VIII ve Metafizik XII 7 ve 9 bölümlerinde konuya ilişkin fikirleri bulunmaktadır. Tanrı, fizik kitaplarında fiziksel olarak ilk hareket ettirici olarak […]
Bildiğimiz gibi Aristoteles’e göre doğa flesefesi, doğa bilimi veya fizik bilimi “oluş ve değişme içinde olan varlıkları (tözleri)” inceleyen bilimdir. DOĞA Fiziğin temel konusu doğadır. Doğada -doğal bir- oluş ve değişme içinde olan varlıklar vardır. Doğa bu “hareket ve değişme içinde olan varlıkların hareketlerinin nedeni ve ilkesi” olan şeydir. Doğadaki […]
Aristoteles bilimleri teorik, pratik ve prodüktif olarak üç ana gruba ayırdığını, birinci gruba giren bilimleri genel olarak matematik, fizik ve metafizik veya teoloji olarak ayırmıştı. Matematik hareketsiz, yani oluş ve yok oluş için olmayan, ancak bağımsız bir varlığa (töze) sahip olmayan nesneleri, Fizik, bağımsız bir varlığa (töze) sahip olan, hareket, […]
BİLİM VE ZORUNLULUK Aristoteles’e göre bilimin duyum ve algıdan farklı bir şey olmasının asıl nedeni, ikincilerin sadece olanı, var olanı, olguyu göstermesi, ama olanın, var olanın, olgunun “zorunluluğu”nu göstermemesidir. (şu su sıcaktır ifadesi zorunluluk içermez) Önermelerdeki bağlantıları zorunlu bir şekilde onaylamayı mümkün kılan şey ise kıyastır. Olgusal önermeleri mantıksal bir […]
